Bệnh ký sinh trùng đã trở nên ít phổ biến hơn ở vẹt nuôi nhốt trong suốt 20 năm qua với các hạn chế chống nhập khẩu chim hoang dã; nhiều loài chim thú cưng hiện đang được ấp bằng máy ấp trứng, được nuôi dưỡng bằng tay và không có nhiều cơ hội tiếp xúc với môi trường bên ngoài hoặc các loài chim khác. Các bệnh ký sinh trùng thường được báo cáo bao gồm các bệnh nhiễm trùng đơn bào như nhiễm giardia ở cockatiels, sarcocystis ở các loài vẹt lớn hơn và ve ở loài budgerigar và passerine.
Bài viết gốc: https://monspet.com/cac-benh-ky-sinh-trung-o-chim/
Ký sinh trùng của hệ thống tuần hoàn
Động vật nguyên sinh (Protozoa)
Haemoproteus trước đây đã được ghi nhận với số lượng lớn ở các loài chim Cacatua nhập khẩu. Các loài Leucocytozoon, Plasmodium và Atoxoplasma thỉnh thoảng được nhìn thấy ở nhiều loài chim khác nhau, phổ biến nhất là ở raptors, canaries và Columbiformes, và hiện không đóng vai trò quan trọng chính ở loài psittacines. Atoxoplasmosis vẫn được chẩn đoán ở loài canaries.
Ký sinh trùng của hệ thống tiêu hóa
Giardiasis
Giardiasis (hay còn được gọi là Giardia) đã được báo cáo ở nhiều loài chim nhưng thường thấy nhất là ở loài vẹt. Chim trưởng thành có thể là vật chủ mang mầm bệnh tiềm ẩn. Việc truyền nhiễm có thể diễn ra trực tiếp (nuốt phải u nang nhiễm trùng). Những con vẹt bị nhiễm bệnh đôi khi có biểu hiện nhổ lông ở vùng nách và bên trong đùi, cùng với bất thường về tiếng kêu. Một mối quan hệ nhân quả thực sự giữa bệnh giardia và các dấu hiệu lâm sàng vẫn chưa được chứng minh. Phân của loài chim cockatiels bị nhiễm bệnh có thể to và có bọt khí (hình dạng giống “bỏng ngô”).
Xem chi tiết về Giardia: Tại đây
[caption id="attachment_1737" align="alignnone" width="768"]
Những con vẹt bị nhiễm Giardiasis thường có biểu hiện nhổ lông ở nách và bên trong đùi | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
Có một số cách để chẩn đoán nhiễm ở loài Giardia: xét nghiệm tuyển nổi kẽm sulfat của phân để phát hiện u nang, xét nghiệm lượng nước muối trực tiếp trong phân tươi để phát hiện motile trophozoites và xét nghiệm ELISA cho kháng nguyên của loài Giardia có trong phân. Bởi vì sự hiện diện của u nang là khác nhau, các xét nghiệm nối tiếp có thể cần thiết. Độ chính xác của xét nghiệm SNAP cho loài Giardia được thiết kế cho con người vẫn không được rõ ràng.
Metronidazole (50 mg/kg/ngày, trong 5 - 7 ngày) hoặc Carnidazole (20 mg/kg/ngày, uống bằng đường miệng, trong 1 - 2 ngày) là phương pháp điều trị được đề nghị. Ở loài cockatiels, điều trị nhiễm giardia bằng fenbendazole với liều lượng ngoại suy từ loài chó đã được báo cáo là gây tử vong.
Trichomoniasis
Trichomoniasis đã được báo cáo trong nhiều đơn đặt hàng của các loài chim, bao gồm Columbiaiformes, Galliformes, Falconiformes, Psittaciformes và Passeriformes. Trichomonas gallinae (được gọi là frounce ở chim săn mồi và canker ở Columbiaiformes) đôi khi được nhìn thấy ở chim thú cưng, đáng chú ý là loài budgerigars. Dấu hiệu lâm sàng có thể bao gồm chán ăn, khó nuốt (dysphagia), sụt cân và khó thở. Màu vàng trắng, tổn thương caseous (tạm dịch: phó mát) dính vào niêm mạc của hầu họng, cây trồng và thực quản có thể được nhìn thấy ở loài chim ăn thịt và Columbiaiformes. Budgerigars thường không có tổn thương miệng nhìn thấy rõ nhưng làm tăng tiết nước bọt và trào ngược. Lây truyền là do tiếp xúc trực tiếp (chim cha mẹ mớm đồ ăn cho con) hoặc gián tiếp (ăn phải thức ăn và nước bị ô nhiễm); Chim ăn thịt có thể bị nhiễm bệnh do ăn phải bồ câu bị nhiễm bệnh.
[caption id="attachment_1738" align="alignnone" width="892"]
Canker ở chim Columbiaiformes | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
Kiểm tra bằng kính hiển vi của vật chứa lượng muối ấm từ khoang miệng có thể phát hiện ra vi khuẩn flagellated. Phác đồ điều trị bao gồm Carnidazole (20 mg/kg, đường miệng, một lần), ronidazole (6 - 10 mg/kg/ngày, đường miệng, trong 14 ngày) hoặc metronidazole (50 mg/kg/ngày, đường miệng, trong 5 ngày).
Các bệnh động vật nguyên sinh khác:
Các ký sinh trùng đơn bào khác như coccidia phổ biến hơn nhiều ở chim gallinaceous hoặc Columbiforme, mặc dù đôi khi thấy noãn bào cầu trùng ở loài psittacine (vẹt) và passerine (sẻ).
- Cryptosporidiosis đã được thấy ở nhiều loài gia cầm nhưng được cho là mầm bệnh thứ cấp chứ không phải là mầm bệnh chính. Sự lây truyền của Cryptosporidium là qua đường tiêu hóa hoặc hít phải các bào tử. Do kích thước nhỏ và tỷ lệ rụng, thải ra của Cryptosporidium thấp nên việc chẩn đoán có thể khó khăn, nhưng tốt nhất là nên kiểm tra độ nổi đường Sheather (Sheather's sugar flotation). Thuốc nhuộm kháng axit (để nhận biết các vi khuẩn kháng axit) cũng có thể được sử dụng để phát hiện các sinh vật. Các dấu hiệu lâm sàng có thể liên quan đến GI, đường hô hấp hoặc đường tiết niệu, đặc biệt là ở những con chim bị ức chế miễn dịch. Điều trị bệnh cryptosporidiosis ở chim không được mô tả.
- Nhiễm trùng Plasmodium (sốt rét) có khả năng gây bệnh cao ở gyrfalcons, canaries và chim cánh cụt. Plasmodium lây truyền qua muỗi. Các dấu hiệu lâm sàng có thể không biểu hiện cụ thể để gây suy nhược và dẫn tới tử vong. Điều trị bệnh sốt rét, nếu cần thiết có thể dùng chloroquine.
[caption id="attachment_1739" align="alignnone" width="2025"]
Nhiễm trùng Plasmodium Plasmodium (sot ret) thường có khả năng bị nhiễm cao ở gyrfalcons, canaries và chim cánh cụt | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
- Atoxoplasmosis là một bệnh động vật nguyên sinh có khả năng gây bệnh cao, gây ra chứng gan to và chứng to lách ở loài canaries, với các noãn nang giống cầu trùng thải ra theo phân. Vật chủ bị nhiễm bệnh khi ăn phải các noãn nang. Chim bị nhiễm bệnh có thể không có triệu chứng hoặc biểu hiện chán ăn, sụt cân, tiêu chảy và trầm cảm. Bệnh lâm sàng thường nghiêm trọng hơn ở những con chim non, trong khi những con trưởng thành thường không có triệu chứng. Chẩn đoán được thực hiện bằng phương pháp nổi phân (fecal flotation) (được dùng tốt nhất là ở những con trưởng thành), phết lớp buffy coat (lớp giữa huyết tương và hồng cầu) với thuốc nhuộm Romanowsky lên kính hiển vi, phết tế bào gan hoặc xét nghiệm PCR của phân. Các lựa chọn điều trị là toltrazuril (12,5 mg/kg/ngày, đường miệng, × 14 ngày) hoặc sulfachlorpyridazine (150–300 mg/L nước uống, 5 ngày/tuần × 2-3 tuần).
Các ký sinh trùng đơn bào khác như coccidia phổ biến hơn nhiều ở chim gallinaceous hoặc Columbiforme, mặc dù đôi khi thấy noãn bào cầu trùng ở chim psittacine (vẹt) và passerine (sẻ).
Giun tròn:
Nhiều loài sinh vật và loài giun đũa khác nhau lây nhiễm cho các loài chim cảnh, và các loài chim hoang dã có thể truyền giun tròn cho những con vẹt nuôi nhốt ở ngoài trời. Sự lây truyền trực tiếp diễn ra bằng cách ăn vào trứng đã phôi thai. Các phát hiện lâm sàng bao gồm tình trạng mất sức, suy nhược, hốc hác và chết; tắc ruột thường gặp trong các bệnh nhiễm trùng nặng. Chẩn đoán nhiễm giun tròn đường ruột bằng phương pháp nổi phân (fecal flotation), mặc dù sự rụng trứng có thể không liên tục. Ivermectin (0,2 mg/kg, đường miệng, dưới da, hoặc tiêm bắp, lặp lại sau 10–14 ngày), pyrantel pamoate (4,5 mg/kg, đường miệng, lặp lại sau 10–14 ngày) hoặc fenbendazole (20–50 mg/kg, đường miệng, lặp lại trong 14 ngày) thường có hiệu quả. Ở những vùng khí hậu ấm áp, nơi có khả năng phơi nhiễm với chuồng chim ngoài trời, việc tẩy giun định kỳ (6 tháng một lần) bằng một trong những loại thuốc tẩy giun này thường được thực hiện.
Cestodes (sán dây):
Sán dây không phổ biến ở các loài chim được nuôi trong nước. Các loài chim cảnh phổ biến nhất bị nhiễm sán dây là cockatoos (họ vẹt mào), vẹt xám Châu Phi và finches (họ Sẻ thông). Vật chủ trung gian rất có thể là côn trùng và các loài nhện khác nhau, giun đất và ốc sên. Chim bị nhiễm bệnh không có triệu chứng hoặc không khỏe mạnh, có hoặc không bị tiêu chảy. Chẩn đoán dựa trên hình dung của trứng trên phương pháp nổi phân (fecal flotation).
[caption id="attachment_1740" align="alignnone" width="1000"]
Loài cockatoos là loài dễ bị nhiễm sán dây cao nhất | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
Praziquantel (5–10 mg/kg, đường miệng hoặc tiêm bắp, một lần) là phương pháp điều trị được khuyến nghị. Hiếm khi tái phát trong trường hợp vật chủ trung gian không phải là sinh vật bản địa của khu vực chim cư trú.
Ký sinh trùng hệ vỏ bọc (Integumentary System)
Bọ ve vảy ở mặt (chân):
Knemidocoptes pilae (hay còn gọi là Cnemidocoptes pilae) thường gặp ở các loài budgerigars (vẹt yến phụng) và hiếm gặp ở tất cả các loài psittacine (vẹt) khác. Ở loài budgerigars, các lớp vỏ màu trắng, nhiều lỗ rỗng, tăng sinh liên quan đến khóe miệng, cere1, mỏ, và đôi khi là vùng quanh mắt, chân hoặc hậu môn là điển hình. Ở loài passerine (bộ Sẻ) (đặc biệt là chim Hoàng yến và Sẻ thông vàng châu Âu (European goldfinch)), các lớp vảy hình thành trên chân và bề mặt ngón chân (“tassel foot” – “bệnh vảy chân”). Các con bọ có thể được phục hồi từ các vết cào trên mặt của budgerigars, mặc dù biểu hiện lâm sàng nói chung là tiên lượng bệnh. Ở những loài passerines sẻ bị ảnh hưởng bởi Knemidocoptes, da chân bị xước thường dẫn đến xuất huyết và thường không được khuyến khích. Ivermectin (0,2 mg/kg, đường miệng hoặc tiêm bắp) hoặc moxidectin (0,2 mg/kg, đường miệng hoặc dùng tại chỗ) thường có hiệu quả. Điều trị được lặp lại trong 2 tuần.
[caption id="attachment_1741" align="alignnone" width="806"]
Bọ (ve) vảy ở mắt hoặc chân | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
Bọ (ve) lông:
Loài chim Psittacine hiếm khi bị bọ lông. Đôi khi, ve đỏ (Dermanyssus gallinae) có thể xâm nhập vào các chuồng chim ngoài trời, đặc biệt là trong các hộp gỗ làm tổ. Mối quan hệ nhân quả giữa bọ ve và việc nhổ lông thường được chủ nuôi của những con chim có hành vi nhổ lông cho rằng điều này hiếm khi xảy ra. Thông thường hơn, các yếu tố hành vi, chăn nuôi và/hoặc yếu tố hệ thống có liên quan đến việc rụng lông (xem thêm: Hành vi hủy hoại lông).
[caption id="attachment_1743" align="alignnone" width="1000"]
Bọ ve ở lông và hành vi nhổ lông của chim giống nhau nên thường chủ nhà cho rằng thú của mình bị nhiễm khó xảy ra | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
Những con chim bị nhiễm ve có thể được điều trị bằng thuốc xịt pyrethrin, bột carbaryl 5%, hoặc ivermectin (0,2 mg/kg, đường miệng hoặc tiêm bắp) lặp lại trong 2 tuần. Vệ sinh hộp gỗ làm tổ bằng cách trộn 5% bột cacbaryl vào sàn của hộp gỗ làm tổ. Chuồng nên được làm sạch kỹ lưỡng, và các hộp làm tổ bằng gỗ nên được loại bỏ và thay thế.
Xem thêm: 1 số bệnh thường gặp ở chim, vẹt: https://monspet.com/benh-chim-nuoi-trong-long
Ký sinh trùng của hệ thống hô hấp
Air Sac Mites:
Sternostoma tracheacolum ký sinh trên toàn bộ đường hô hấp, thường gặp nhất là chim hoàng yến và gouldian finches. Các con ve được tìm thấy trong khí quản, minh quản, phổi và túi khí. Tất cả các giai đoạn của ve đều được tìm thấy trong các mô hô hấp. Vòng đời của ve vẫn chưa được hiểu rõ ràng.
Trong các bệnh nhiễm trùng cấp độ nhẹ, chim thường không có triệu chứng; trong các trường hợp nhiễm trùng nặng, triệu chứng khó thở có thể nghe được rõ ràng (nghe the thé và lách cách), hắt hơi, đuôi nhấp nhô (tail bobbing) và thở há miệng cũng được ghi nhận. Một lượng lớn nước bọt được nhìn thấy trong hầu họng và có thể xuất hiện chứng ứa nước bọt (ptyalism). Các dấu hiệu trở nên trầm trọng hơn khi tiến hành xử lý, vận động và các căng thẳng khác. Tỷ lệ tử vong có thể cao. Phương pháp soi đèn (Transillumination) khí quản của chim phòng tối đôi khi phát hiện ra các con ve. Đáp ứng với điều trị có thể giúp chẩn đoán.
Khi sự phục hồi của một cá thể chim là điều tối quan trọng, việc điều trị phải được tiến hành nhanh chóng và ít khâu xử lý. Ivermectin (0,2–0,4 mg/kg, đường miệng hoặc tiêm bắp) lặp lại trong 2 tuần hoặc moxidectin (0,2 mg/kg, đường miệng hoặc dùng tại chỗ) lặp lại trong 2 tuần có thể được sử dụng.
Sarcocystosis:
Bệnh sarcocystosis là nguyên nhân chính gây tử vong ở vẹt nuôi ngoài trời ở miền nam Hoa Kỳ. Ở những khu vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng, ngay cả những con chim được nuôi trong nhà cũng có thể bị nhiễm bệnh qua thức ăn bị ô nhiễm. Các tế bào trứng của ký sinh trùng đơn bào này được truyền từ phân của loài opossum2 bị nhiễm bệnh bởi côn trùng (ví dụ: ruồi, gián) hoặc từ chuột vào cốc thức ăn hoặc từ lồng của chim. Phân của những vật chủ trung gian này sau đó sẽ bị chim ăn phải và một căn bệnh gây tử vong nhanh chóng có thể phát triển. Các loài ở nhóm Cựu thế giới (Old World) có ít hệ miễn dịch đối với bệnh này và tỷ lệ tử vong cao được quan sát thấy ở các loài chim không được điều trị như cockatoos, vẹt xám châu Phi và vẹt Eclectus. Cockatiels cũng rất nhạy cảm, và các tổn thương thận cũng như viêm phổi thường được ghi nhận khi khám nghiệm tử thi ở loài này. Mặc dù không lây nhiễm, các trường hợp có xu hướng xảy ra thành từng nhóm vì phân của loài opossum bị nhiễm bệnh lây lan qua côn trùng xung quanh lồng nuôi chim. Số lượng tử vong lớn đã được ghi nhận.
[caption id="attachment_1742" align="alignnone" width="1000"]
Vẹt nuôi trong nhà cũng có thể bị nhiễm bệnh thông qua thức ăn bị ô nhiễm | Các bệnh ký sinh trùng ở loài chim[/caption]
Các dấu hiệu lâm sàng là hôn mê, trào ngược nước thụ động, suy hô hấp, suy nhược, ataxia (mất điều hoà vận động) và thiếu máu. Ở các loài vẹt Cựu Thế giới (ví dụ: cockatoos, vẹt xám Châu Phi), bệnh xảy ra trong giai đoạn đầu của quá trình lây nhiễm khi ký sinh trùng đang trải qua giai đoạn schizogony hoặc merogony (một hình thức sinh sản vô tính) trong phổi. Điều này gây ra tổn thương phổi và những con chim chết thậm chí có hoặc không có dấu hiệu suy hô hấp. Ở vẹt Tân Thế giới (ví dụ macaws, conures), sinh vật này bao bọc trong cơ hoặc thần kinh trung ương, gây ra sự suy nhược, mất điều hòa vận động hoặc các dấu hiệu thần kinh. Bệnh có thể biểu hiện như một bệnh cơ không có triệu chứng hoặc rõ ràng về mặt lâm sàng, bệnh tim, bệnh phổi cấp tính hoặc viêm não. Viêm não (liệt, run có chủ đích và nghiêng đầu) đã được thấy ở loài psittacines (vẹt) và chim ăn thịt.
Không có xét nghiệm chẩn đoán cụ thể nào, mặc dù kết quả điện di protein huyết tương có thể cho thấy việc nhiễm trùng (nồng độ β-globulin tăng rõ rệt, có hoặc không tăng nồng độ gamma globulin rõ rệt). Một thử nghiệm kháng thể huỳnh quang miễn dịch gián tiếp (IFA - indirect immunofluorescence antibody) đã được phát triển có thể hỗ trợ chẩn đoán trước khi chết đối với dạng bệnh sarcocystosis không cấp tính ở loài psittacine. Độ nhạy và độ đặc hiệu của xét nghiệm IFA nằm trong khoảng từ 83% –86%. Kết quả của sinh thiết cơ có thể được kết luận cho các giai đoạn nang hóa nhưng không thường được thực hiện. Khi sinh thiết cơ được thực hiện, cơ đùi trước được báo cáo là vị trí sinh thiết tốt hơn cơ ngực. Sự gia tăng hoạt động của enzym LDH, AST và CK đã được báo cáo.
Điều trị kéo dài với trimethoprim/sulfa (30 mg/kg, 2 lần 1 ngày) và pyrimethamine (0,5 mg/kg, đường miệng, 2 lần 1 ngày) đã có ít thành công. Đáp ứng với điều trị thường được theo dõi bằng cách lấy mẫu PCV nối tiếp. Các loại thuốc mới hơn được sử dụng để điều trị nhiễm trùng do động vật nguyên sinh liên quan, Sarcocystis neurona, ảnh hưởng đến ngựa vẫn chưa được đánh giá để điều trị ở chim.
Các phát hiện hoại tử tổng thể bao gồm tăng mật độ phổi, xuất huyết và tổn thương thận. Các dấu hiệu lâm sàng cũng có thể phản ánh sự liên quan của thần kinh trung ương. Các mẫu mô bệnh học nên bao gồm mô phổi, thận, cơ và thần kinh trung ương nếu các dấu hiệu thần kinh rõ ràng.
Chú thích:
1Cere: một số loài chim có lớp thịt như sáp ở gốc trên mỏ.
2Opossum: là một loài thú có túi thuộc Họ Didelphidae trong Bộ Didelphimorphia đặc hữu ở châu Mỹ. Đây là bộ thú có túi lớn nhất ở Tây Bán cầu, nó bao gồm 103 loài trở lên trong 19 chi (Theo Wikipedia)
Bài viết này dịch từ: https://ift.tt/3iqEv8t
Nguồn: Monspet.com
Xem thêm:
https://monspet-com.tumblr.com/
Nhận xét
Đăng nhận xét